«Αξιομακάριστε Σοφοκλή! Άνθρωπος ευτυχισμένος και προικισμένος, πέθανε μετά από μακροχρόνιο βίο. Έγραψε πολλές και ωραίες τραγωδίες και είχε αίσιο τέλος, χωρίς ποτέ να τού συμβεί κάποιο κακό». Με αυτά τα λόγια ο κωμικός ποιητής Φρύνιχος χαιρέτιζε, στο έργο του Μοῦσαι (405 π.Χ.), τον Σοφοκλή, πού είχε πεθάνει πρόσφατα (406 π.Χ.), ενενήντα περίπου χρονών. […] Ό Σοφοκλής έζησε το μεγαλείο των Αθηνών, και πέθανε δύο χρόνια πριν από την κατάρρευση τού 404 π.Χ. Γεννήθηκε το 496 ή το 495 π.Χ., δώδεκα χρόνια μετά από τις μεταρρυθμίσεις τού Κλεισθένη (508 π.Χ.) πού χάραξαν τα πλαίσια τής μελλοντικής Αθηναϊκής δημοκρατίας. Ήταν γιος ενός πλούσιου Αθηναίου, τού Σοφίλου, πού είχε δούλους, σιδηρουργούς και ξυλουργούς. Καταγόταν από τον δήμο τού Κολωνού, πού βρισκόταν στα όρια τής πόλης και των αγρών, δήμο τον όποιο και περιγράφει στο τελευταίο του έργο. Ως τραγικός ποιητής, ο Σοφοκλής αρνείται να παίξει ο ίδιος στα έργα του εξαιτίας τής αδύναμης φωνής του. […] Ή επιτυχία του στους δραματικούς Αγώνες ήταν άνευ προηγουμένου. Βραβεύθηκε εικοσιτέσσερις  φορές και ποτέ δεν κατατάχθηκε στην τρίτη θέση, ενώ ο Αισχύλος νίκησε μόνον δεκατρείς φορές και ο Ευριπίδης μονάχα πέντε – ή πέμπτη, μάλιστα, νίκη ήταν μεταθανάτια. Ο Σοφοκλής υπήρξε ελληνοταμίας -δηλαδή διαχειριστής τού Αθηναϊκού ταμείου πού εισέπραττε τις συνεισφορές των «συμμάχων»- το 443 π.Χ., καθώς και στρατηγός το 440 π.Χ., στο πλευρό τού φίλου του Περικλή, με τον όποιο παίρνει μέρος και στον Σαμιακό πόλεμο (441-439 π.Χ.). Μερικά χρόνια αργότερα είναι και πάλι στρατηγός, δίπλα στον «μετριοπαθή» Νικία. Μετά την καταστροφή τής Σικελίας (413 π.Χ.) και την πραξικοπηματική ενέργεια πού κατέληξε στο εφήμερο ολιγαρχικό καθεστώς τού 411 π.Χ., ο Σοφοκλής γίνεται ένας από τούς δέκα προβούλους (οι όποιοι εξέταζαν τις προτάσεις ή τα σχέδια των νόμων και των ψηφισμάτων). Μετά τον θάνατό του, του απένειμαν τη μεγαλύτερη τιμή: τον ηρωοποίησαν. Έγινε, έτσι, ο ήρωας Δεξίων. Λένε ότι οι πολιορκητές των Αθηνών παραμέρισαν για ν’ αφήσουν να περάσει ή νεκρική πομπή τού Σοφοκλή.

 

Vernant Jean – Pierre, Μύθος και τραγωδία στην Αρχαία Ελλάδα,τόμος Β’, μτφ. Σ. Γεωργούδη, εκδ. Δαίδαλος – Ι. Ζαχαρόπουλος, Αθήνα 1991, σσ. 181-183.