«Οιδίπους Τύραννος»

Υπόθεση

Ο Οιδίποδας, βασιλιάς της Θήβας, αναλαμβάνει να βρει τον δολοφόνο του Λαΐου ο οποίος, σύμφωνα με τον χρησμό, είναι υπεύθυνος για τον φοβερό λοιμό που έχει πλήξει την πόλη του. Στην πορεία, ανακαλύπτει πως όχι μόνο είναι ο ίδιος ο φονέας του προηγούμενου βασιλιά της Θήβας, αλλά και ο δολοφόνος του πατέρα του και σύζυγος της μητέρας του. Έπειτα από αυτή την αποκάλυψη της τραγικής αλήθειας, η Ιοκάστη απαγχονίζεται και ο Οιδίποδας αυτοτυφλώνεται.

Πολιτεία σε πανδημία

Βασικός άξονας της παράστασης είναι η σύνδεση πολίτη και πολιτείας σε βαθιά κρίση. Πόσο διαχρονική παραμένει η σοφόκλεια τραγωδία τον 21ο αιώνα, με την άκρατη παρέμβαση του σημερινού ανθρώπου στη φύση και την τιμωρία της αλαζονικής του στάσης από την ίδια τη φύση μέσω της πανδημίας του COVID-19, ανάλογη του λοιμού της Αθήνας του 5ου αιώνα που προφανώς ενέπνευσε τον Σοφοκλή;

Ο Θανάσης Σαράντος σημειώνει: «Δύσκολα μπορεί ν’ αμφισβητηθεί το πόσο επίκαιρη είναι η τραγωδία “Οιδίπους Τύραννος” για τη χώρα μας την περίοδο που διανύουμε. Είναι η τραγωδία της Γνώσης και της αυτογνωσίας. Τα πάθη που διαδραματίζονται στη σκηνή, τα εγκλήματα, τα μίση και οι αυτοκαταστροφές είναι σημερινά. Ο λαός, οργανωμένα ή ανοργάνωτα, ως σύγχρονος Χορός αρχαίας τραγωδίας, επιζητά τη θεραπεία αλλά και την αλήθεια. Απαιτεί διαφάνεια και δικαιοσύνη στις αποφάσεις, σωτηρία από το μίασμα της χώρας πριν την ολική καταστροφή. Η προσωπικότητα του Οιδίποδα ανταποκρίνεται απόλυτα, και σε όλες της τις λεπτομέρειες, στο πρότυπο του ηγέτη που όμως ολισθαίνει προς τον αυταρχισμό στην προσπάθειά του να φτάσει με κάθε προσωπικό τίμημα στην τρομερή αποκάλυψη της αλήθειας».

Ο Σοφοκλής, στο πρόσωπο του Οιδίποδα, σκιαγραφεί έναν βασιλιά στα όρια της αλαζονείας, τυφλωμένο από το «εγώ» και την υπέρμετρη πίστη του στη δύναμη της λογικής –λόγοι ικανοί να τον οδηγήσουν στην ύβρη και από εκεί στην πτώση–, και την ίδια στιγμή έναν άνθρωπο γυμνό, μόνο απέναντι στο αναπάντητο υπαρξιακό ερώτημα: «ποιος είμαι;».

Ο «Οιδίπους Τύραννος» δείχνει εύστοχα την ικανότητα του ανθρώπου να διαχειρίζεται, στην πορεία των αιώνων, όλα τα δεινά που αποδόθηκαν σε πλανητική ανισορροπία ή θεϊκή τιμωρία, αλλά στην πραγματικότητα προκλήθηκαν λόγω της ανθρώπινης πλεονεξίας και ματαιοδοξίας».